تأثیر وقایع اقلیمی ‌حدی بر فرایندهای ژئومورفولوژیکی بادی از منظر نظریه کاتاستروفی (مطالعه موردی: جلگه غربی مکران)

Authors

  • اکبریان, محمد گروه جغرافیای طبیعی،ژئومورفولوژی،دانشگاه هرمزگان،بندرعباس،ایران
  • شایان, سیاوش گروه جغرافیای طبیعی،دانشگاه تربیت مدرس،تهران،ایران
Abstract:

نظریه کاتاستروف، روش مناسبی را برای مدل‌سازی سیستم‌های دینامیکی که با تغییرات ناگهانی همراه هستند، ارائه می‌کند. از وقایع اقلیمی‌که تأثیرات زیادی بر پوشش گیاهی بیابان‌های ساحلی جنوب شرقی کشور بر جا گذاشت، طوفان گونو است؛ چنین بارش‌هایی با شدت کمتر در فروردین 1393 نیز در شهرستان جاسک به وقوع پیوست. این مقاله سعی دارد ارتباط بین وقایع اقلیمی‌حدی و تغییرات ناشی از آن‌ها در وضعیت خاک و پوشش گیاهی منطقه سدیچ - جگین به عنوان بخشی از جلگه غربی مکران را با فرایندهای ژئومورفولوژیک بادی منطقه مطالعه کند. داده‌های تحقیق شامل توزیع فضائی لندفرم‌های ژئومورفولوژی، آمار بارندگی منطقه و امتیاز عوامل سنگ‌شناسی، شکل اراضی، باد، خاک، پوشش گیاهی، اشکال فرسایش بادی، رطوبت خاک، نوع و پراکنش نهشته‌های بادی و مدیریت اراضی در هر یک از لندفرم‌ها است. از نقشه‌های زمین‌شناسی، توپوگرافی، تصاویر ماهواره‌ای، مدل اریفر و معادلات رابطه پوشش گیاهی با بارندگی نیز به عنوان ابزار استفاده شد. با استفاده از معادلات پوشش- بارندگی، تغییرات پوشش گیاهی منطقه در نتیجه وقایع اقلیمی‌طوفان گونو و بارندگی‌های فروردین 1393، برآورد گردید. فرسایش بادی در بازه زمانی قبل و بعد از وقایع گونو و بارش‌های فروردین 93 نیز با استفاده از مدل اریفر و معادلات پوشش- بارندگی مورد ارزیابی قرار گرفت. ابتدا تأثیر تغییرات ایجادشده در وضعیت پوشش گیاهی بر عملکرد فرسایش بادی منطقه محاسبه‌شده و سپس وضعیت جدید فرسایش بادی پس از وقایع حدی اقلیمی‌به کمک معادلات پوشش- بارندگی و مدل اریفر برآورد گردید. بر طبق یافته‌ها، وقایع بارشی استثنائی هرچند باعث کاهش فاحش رسوب‌دهی بادی لندفرم‌ها در جلگه غربی مکران شده است، لیکن این تغییر چنان بزرگ نیست که باعث تغییر در عملکرد فرسایشی باد بر سطح جلگه شود؛ لذا از منظر فرایندهای بادی نمی‌توان این وقایع را در شمار وقایع کاتاستروفی طبقه‌بندی کرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

فرایندهای غالب شکل‌زا در تشکیل توده‌های ماسه‌‌ای مناطق ساحلی، مطالعه موردی: جلگه غربی مکران

ناپایداری و تحرک تپه‌های ماسه‌ای از مهم‌ترین دغدغه‌های برنامه‌ریزی و مدیریت در جلگه‌های ساحلی مناطق خشک است. توده‌های ماسه‌ای بر اثر عوامل مختلفی در مناطق ساحلی ایجاد می‌شوند و بررسی چگونگی تشکیل و تکوین آنها در برنامه‌ریزی‌ها و مدیریت محیطی منطقه ساحلی دارای اهمیت فراوان است. هدف اصلی این پژوهش شناسائی مهمترین عوامل تأثیرگزار بر پراکندگی توده‌های ماسه‌ای در بخش غربی جلگه مکران است. توزیع فضائی...

full text

مطالعه روند تغییرات شاخصهای حدی اقلیمی دما و بارش در جنوبغرب ایران (مطالعه موردی: استان بوشهر)

مطالعه تغییرپذیری و تغییر رفتار رویدادهای حدی اقلیمی مهم میباشد. برای بررسی رویدادهای حدی، شاخصهای اقلیمی حدی برای دادههای سطح زمین به وسیله گروه کاریآشکارسازی تغییر اقلیم سازمان هواشناسی جهانی و کمیته اقلیم شناسی و برنامه پژوهشی تغییر پذیری اقلیم و قابلیّت پیش بینی معرفی شده است. در این مقاله روند تغییرات دما وبارش در 6 ایستگاه هواشناسی استان بوشهر طی دوره آماری 4924 4944 با استفاده از - شاخصها...

full text

تحلیل پیامدهای اکوژئومورفولوژیک احداث سد بر پایاب رودخانه‌های ساحلی مطالعه‌ی موردی: جلگه‌های سدیچ، گابریک و جگین

چکیده تغییر دینامیک محیط در نتیجه احداث سد بر روی رودخانه‌های ساحلی، تأثیر زیادی بر فرایندهای ژئومورفولوژیک جلگه‌ها به‌جا می‌گذارد. هدف این پژوهش پیش‌بینی تغییرات ژئومورفولوژیکی و پیامدهای اکولوژیکی احداث سد بر روی رودخانه‌های سدیچ، گابریک و جگین در جلگه­ی غربی مکران و شرق شهرستان جاسک با مطالعه­ی چگونگی عملکرد این رودخانه‌ها بر ویژگی‌های ژئومورفولوژک و اکولوژیک کنونی این جلگه است. داده‌های تح...

full text

نقش تغییرات اقلیمی کواترنر در تحول ژئومورفولوژیکی فروچاله های کارستی (مطالعه موردی: ناهمواری شاهو، غرب ایران)

ناهمواری شاهو توده ای کوهستانی و آهکی است که در حدفاصل استان های کردستان و کرمانشاه واقع ش ده است و از نظر ساختاری بخشی از زاگرس مرتفع محسوب می شود. ساختار آهکی این ناهمواری دارای شرایط مناسبی برای توسعه اشکال کارستی است . در تحول و توسعه کارست های منطقه، متغیرهای اصلی سنگ شناسی، زمین ساخت، شیب و اقلیم دخالت داشته اند که نحوه توزیع فروچال ه ها با توجه به هر کدام از این متغیرها مورد بررسی قر...

full text

مدل‌سازی عملکرد زعفران با توجه به شاخص‌های حدی اقلیمی (مطالعه موردی: بیرجند)

آب و هوا، هم به لحاظ میانگین­ها و هم رویدادهای حدی از جمله عوامل مهم تأثیرگذار بر عملکرد محصولات می‌باشد. رویدادهای حدی آب و هوایی، در حال حاضر یک چالش مهم برای تولیدکنندگان محصولات کشاورزی می­باشد که در حال افزایش است و پیش­بینی و محاسبه اثرات آنها بر عملکرد محصولات از مهمترین موضوعات مورد بررسی در بحث امنیت غذایی، جهت افزایش کارایی اقتصادی تولیدات می­باشد. بررسی روند چند سال گذشته زعفران نشان...

full text

ریسک تولید گندم پائیزه متأثر از وقوع شرایط حدی اقلیمی ناشی از تغییر اقلیم (مطالعه موردی: استان خراسان رضوی)

این تحقیق با هدف شناسایی شاخص‌های حدی موثر بر عملکرد گندم آبی در استان خراسان رضوی در دوره‌های گذشته و آینده صورت گرفته است. بدین منظور از داده‌های روزانه دمای حداقل، حداکثر و بارش در 20 ایستگاه همدیدی و تبخیرسنجی استان خراسان رضوی با دوره آماری 2011-1982 استفاده شده است. همچنین از داده‌های روزانه پروژه CORDEX در دوره 2050-2021 با دو سناریو RCP2.6 و RCP8.5 جهت دوره آینده بهره گرفته شده است. مقا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 30  issue 4

pages  54- 63

publication date 2016-03

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023